Przeszłość i historia są nie tylko świadectwem minionych wydarzeń, ale także nauczycielkami życia, które kształtują naszą tożsamość i wartości. Jak podkreślał św. Jan Paweł II, naród, który nie pamięta swojej przeszłości, skazany jest na zagładę i nie ma przyszłości.
W duchu tej myśli, 24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów, dzień, który ma na celu upamiętnienie bohaterów, którzy w czasie II wojny światowej narażali swoje życie, aby ratować Żydów.
Obchody VIII Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów odbyły się w Kaplicy Pamięci Męczenników Polskich w Sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu. W uroczystościach wzięli udział m.in. Prezydent RP Andrzej Duda, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki oraz pełniąca obowiązki Wiceambasadora Izraela w Polsce Bosmat Baruch. Organizatorami byli Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II w Toruniu i Fundacja Lux Veritatis
Uroczystości rozpoczęły się od powitania gości przez o. Jana Króla CSsR, dyrektora Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II. W swoim wystąpieniu podkreślił on znaczenie pamięci o bohaterach tamtych czasów oraz odpowiedzialność za przekazywanie tej pamięci kolejnym pokoleniom.
O. dr Tadeusz Rydzyk CSsR, w swoim słowie powitalnym, wyraził wdzięczność wszystkim zebranym za ich zaangażowanie w upamiętnianie Polaków, którzy w trudnych czasach II wojny światowej ratowali Żydów.
Wystąpienia i refleksje
Prezydent Andrzej Duda, w swoim wystąpieniu, zwrócił uwagę na wagę pamięci o bohaterach, którzy ratowali Żydów. Podkreślił, że dla wielu Polaków ratowanie Żydów było aktem solidarności i miłości do drugiego człowieka, nawet kosztem własnego życia.
„Dziś, w 80. rocznicę śmierci rodziny Ulmów, którzy za pomoc Żydom zapłacili najwyższą cenę, oddajemy hołd wszystkim tym, którzy stanęli w obronie życia ludzkiego. To oni są naszymi bohaterami narodowymi” – mówił Prezydent.
Dodał również, że pamięć o tych, którzy narażali życie, by ratować innych, nie może zaginąć.
„To w naszej mocy jest przekazać tę pamięć przyszłym pokoleniom” – podkreślił.
Prezes IPN Karol Nawrocki mówił o roli Instytutu Pamięci Narodowej w dokumentowaniu i upamiętnianiu bohaterów, którzy oddali swoje życie, by ratować innych.
„Dzień dzisiejszy jest okazją do uczczenia tych, którzy pokazali, czym jest prawdziwa odwaga i poświęcenie. To ich bohaterskie czyny stanowią fundament naszej narodowej tożsamości” – zaznaczył Nawrocki.
Pełniąca obowiązki Wiceambasadora Izraela w Polsce Bosmat Baruch, w swoim wystąpieniu, mówiła o wyjątkowej solidarności, jaką Polacy wykazywali wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej.
„Dzięki ludziom takim jak oni, którzy ratowali Żydów, mamy dziś możliwość wspólnej refleksji nad wartością życia, miłości i człowieczeństwa” – podkreśliła.
Upamiętnienie bohaterów
Podczas uroczystości odsłonięto trzy nowe nazwiska Polaków, którzy zostali zamordowani przez Niemców za pomoc Żydom. Wśród nich znalazły się postacie takie jak Kornelia Mazurkiewicz, Wojciech Lech i Tadeusz Paziuk, których heroiczne czyny i poświęcenie są przykładem odwagi i solidarności w obliczu zła.
Kornelia Mazurkiewicz, nauczycielka i urzędniczka pocztowa, została zamordowana w 1942 roku po tym, jak udzieliła schronienia Żydowi.
Wojciech Lech, rolnik, zginął w 1943 roku, próbując ratować Żydów ukrywających się w jego gospodarstwie.
Tadeusz Paziuk, komornik sądowy, został stracony w 1944 roku za pomoc Żydówce, którą ukrywał w swoim mieszkaniu.
Znaczenie pamięci
W zbiorach Muzeum Pamięć i Tożsamość znajdują się unikatowe nagrania audio i video, które stanowią świadectwo postaw Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. Materiały te są nie tylko cennym źródłem wiedzy, ale także podstawą do prowadzonych badań naukowych oraz działalności wystawienniczej.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów są nie tylko hołdem dla bohaterów przeszłości, ale także przypomnieniem o naszej wspólnej odpowiedzialności za pamięć historyczną. Jak mówił o. Tadeusz Rydzyk, „trzeba budować na prawdzie i miłości”, a pamięć o tych, którzy narażali swoje życie, by ratować innych, powinna być przekazywana kolejnym pokoleniom
