Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II w Toruniu zaprasza na wystawę czasową przedstawiającą historię, która odmieniła oblicze Polski – opowieść o ludziach, odwadze i sile wspólnoty. „Od protestu do wolności — Toruń w historii Solidarności 1980-1989”. Rok 2025 niesie ze sobą szczególną rocznicę – 45-lecie powstania „Solidarności”, największego w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej ruchu społecznego, który doprowadził do upadku komunizmu. Narodziny „Solidarności” 1980 r. stały się przełomem nie tylko politycznym, lecz także społecznym i kulturowym: po raz pierwszy w państwie bloku wschodniego powstał masowy, niezależny od władz związek zawodowy, oparty na wartościach demokracji i poszanowania godności człowieka.

„Od protestu do wolności — Toruń w historii Solidarności 1980-1989” to wyjątkowa, poruszająca wystawa, która przedstawia tę wielką historię w dwóch uzupełniających się perspektywach: ogólnopolskiej, ukazującej narodziny i rozwój zjawiska, oraz regionalnej, koncentrującej się na roli Torunia i Grudziądza w ruchu „Solidarności”.

Zobacz, jak dojrzewał protest, który z gniewu i bezsilności wyrósł w największy pokojowy ruch społeczny w Europie Środkowo-Wschodniej. Poznaj bohaterów codzienności i niezwykłe postaci z Torunia, Grudziądza i całego Wybrzeża – robotników, drukarzy, prawników, działaczy podziemia i tych, którzy za wolność płacili internowaniem, utratą pracy, a czasem życiem.

Kontekst historyczny:

Fala robotniczych protestów z Wybrzeża w sierpniu 1980 roku dotarła także do województwa toruńskiego. W zakładach pracy Torunia i Grudziądza narastało napięcie. Ludzie rozmawiali o sytuacji w Gdańsku, o postulatach stoczniowców i o potrzebie zmian. W Toruniu 21 sierpnia w Zakładach Urządzeń Okrętowych „Towimor” wybuchł największy strajk regionu. Robotnicy powołali Komitet Strajkowy i wprowadzili samorządny porządek: radiowęzeł transmitujący obrady, straż zakładową w biało-czerwonych opaskach, uchwały i regulaminy. Przyjęto 28 postulatów, wśród których obok żądań ekonomicznych pojawiły się kwestie wolności słowa, uczciwości w życiu publicznym i samorządności obywatelskiej. Wkrótce solidarnościowy duch przeniósł się także do Grudziądza. 26 sierpnia 1980 roku w Pomorskich Zakładach Urządzeń Okrętowych „Warma” rozpoczął się strajk, który zjednoczył większość załogi.

O wystawie:

Wystawę tworzy zróżnicowany zestaw obiektów, które wspólnie budują narrację historyczną – od ogólnopolskiego tła po lokalny wymiar toruńsko-grudziądzki. Centralnym elementem jest duża mapa Polski z zaznaczonymi miastami kluczowymi dla działalności „Solidarności”, stanowiąca wprowadzenie do historii ruchu w skali całego kraju. Jej dopełnieniem są fotografie autorstwa Lecha Różańskiego, przedstawiające strajk pracowników TOWIMOR oraz toruńskie środowisko „Solidarności” z 1981 r., które uchwyciły zarówno dynamikę protestów, jak i codzienność lokalnych działaczy. Obok nich zaprezentowano wyjątkowy zbiór eksponatów, w tym przypinki i opaski związkowe, bogaty wybór prasy solidarnościowej (ogólnopolskiej, regionalnej i toruńskiej), dokumenty archiwalne z Torunia i Grudziądza, legitymacje członków związku oraz egzemplarz Dziennika Ustaw o wprowadzeniu stanu wojennego.

Pochodzące z darów Lecha Różańskiego i Stanisława Wajsgerbera eksponaty tworzą wielowarstwową i autentyczną opowieść o ruchu „Solidarności” – jego skali, różnorodności i znaczeniu dla mieszkańców regionu.

Wystawa „Od protestu do wolności — Toruń w historii Solidarności 1980-1989” to opowieść o odwadze, współpracy i wierności wartościom, które zapoczątkowały jeden z największych ruchów wolnościowych XX wieku. Łącząc perspektywę ogólnokrajową z historią Torunia i Grudziądza, ekspozycja przypomina, że wielka zmiana była dziełem zarówno znanych na forum krajowym liderów, jak i tysięcy anonimowych obywateli działających w swoich zakładach pracy, miastach i środowiskach.

To świadectwo, które po 45 latach od powstania „Solidarności” nadal inspiruje i pozostaje żywą częścią pamięci zbiorowej.

Przyjdź, by poznać tę historię.

Informacje szczegółowe 

Data: od 13 grudnia 2025 r. do 15  marca 2026 r. | W godzinach otwarcia Muzeum
🎟️Bilety: 12,00 zł (normalne) | 8,00 zł (ulgowe) Bilety do nabycia w kasach Muzeum oraz w zakładce KUP BILET 

Miejsce: Muzeum „Pamięć i Tożsamość”